Cây Láp Ô Tô, Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động ?

Tháng Bảy 23, 2023

Cây láp là bộ phận có chức năng truyền động quay từ hộp số hoặc bộ vi sai đến các trục bánh xe, nó có vai trò rất quan trọng trên xe ô tô.

Vậy cây láp là gì? Cấu tạo của cây láp và nguyên lý hoạt động của nó như thế nào? Hãy cùng Phụ Tùng Ô Tô ACB tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé

1. Cây láp là gì?

Cây láp ô tô (1 số tên khác như trục láp, trục các đăng, trục đuôi) là một chi tiết trung gian có hình trụ, kết nối các bộ phận của cùng 1 hệ thống truyền lực, khi các bộ phận này ở khoảng cách xe không thể liên kết trực tiếp với nhau được.

Trục láp là chi tiết trung gian truyền mô men nên phải được làm từ vật liệu bền, nhẹ để chịu lực và tăng quán tính quay.

Trục láp của ô tô được phân loại làm 2 loại chính:

Trục láp đơn: Xe ô tô và các loại xe cơ giới 4 bánh, có khoảng cách giữa trục bánh xe và động cơ nhỏ thường dùng loại này. Trục láp đơn thường được làm bằng nhôm có trọng lượng nhẹ hoặc bằng thép có độ bền cao.

Trục láp hai ba mảnh: Thường được dùng trên xe dẫn động 4 bánh hoặc các xe có khoảng cách giữa trục bánh xe và dộng cơ lớn. Hệ thống này có thể giảm tốc độ bằng cách chia trục chuyển động thành 2 hoặc 3 phần, hạn chế tình trạng cây láp bị uốn khi xe chạy ở tốc độ cao.

2. Cấu tạo trục láp ô tô

Cây láp bao gồm các thành phần sau:

Ống: Dùng để duy trì vị trí của đuôi xe mỗi khi xe phanh hoặc tăng tốc.
Mép bích: Thực hiện Liên kết cây láp với bộ vi sai, hộp số, bộ truyền động và 1 số bộ phận khác của xe.
Khớp nối chữ U: Được dùng để kết nối các trục quay của xe.
Chốt chặn: Được dùng để đảm bảo độ bền và độ chính xác trục đẩy, giúp giảm độ rung và tiếng ồn của xe trong khi tăng tốc độ
Vòng bi trung tâm(ổ trục giữa): Dùng để liên kết 2 phần của trục các đăng. Giúp đảm bảo các trục truyền động luôn nằm ở vị trí chính xác, giảm dao động điều hòa khi xe di chuyển
Trục giữa: Là bộ phận chính của trục truyền động và trục khớp, liên kết 2 trục trên với vỏ trục giữa
Chốt trượt và Chốt ống: Chốt ống Xoay quanh trục truyền động và khớp chữ U. hốt trượt kết nối với trục truyền động qua các khớp, di chuyển trong ngoài hộp để cung cấp điện.
Trục hình ống: Trục này dùng để điều chỉnh hệ số khoảng cách giữa hộp số và trục sau.

3. Nguyên lý hoạt động của trục láp là gì?

Trục láp có nhiệm vụ chính là truyền mô men xoắn của động cơ từ bộ vi sai hoặc hộp số đến các bánh xe.

Trục láp có các khớp không đổi vận tốc bên trong và khớp cố định ngoài. Bộ phận này còn được kết hợp với một số bộ phận khác như vòng chống bó cứng, bộ giảm chấn xoắn.

Khung gầm xe có vòng bi hoặc giá đỡ linh hoạt, dùng để kết nối bộ truyền động và động cơ. Lò xo treo kết nối trục sau với các bánh xe, bộ vi sai

Trục đầu vào truyền động và trục đầu ra của vỏ cầu sau nằm cùng mặt phẳng. Trục lắp sẽ kết nối các trục này theo góc nghiêng.

Góc giữa trục các láp và trục đầu ra sẽ bị thay đổi khi xe di chuyển trên bề mặt gồ ghề, do trục sau chuyển động lên – xuống, giãn nở và nén vào lò xo treo

4. Những hư hỏng thường gặp ở trục lá và dấu hiệu nhận biết chúng

Bánh răng trục láp gỉ sét

Dấu hiệu thường thấy là khi khởi động xe xuất hiện tiếng kêu lục cục, giật và ì máy hơn bình thường.

Nguyên nhân do xe di vào vùng ngập nước, trời mưa hoặc vệ sinh ô tô không đúng cách làm nước tràn vào khoang láp, đọng lại và không được làm khô kịp thời khiến cho bánh răng bị oxy hóa.

Các khớp đồng tốc và bánh răng truyền động bị mài mòn

Đây là 2 bộ phận bên trong trục láp, chúng chịu tác động liên tục từ lực ma sát và trọng tại xe. Sau thời gian dài hoặt động khó tránh khỏi bị hỏng hóc hoặc mài mòn đặc biệt khi xe bị thiếu dầu bôi trơn hoặc dầu này bị bẩn.

Dấu hiệu khi 2 bộ phận này bị mòn là có tiếng kiêu cụp cụp khi ôm cua và công suất truyền động bị giảm, do khi bánh răng và các khớp đồng tốc bị mòn sẽ dẫn đến hiện tượng bị rơ, các bánh răng va đập vào nhau xuất hiện tiếng kêu.

Nếu tình trạng này kéo dài, bánh răng có thể bị mẻ hoặc vỡ làm xe không di chuyển được

Cây láp bị lỏng

Dấu hiệu giống như khi bánh răng truyền động bị mòn, xe có tiếng kêu cụp cụp và tiếng kêu sẽ to hơn khi xe chạy thẳng

Chảy mỡ trục láp

Mỡ láp có tác dụng bôi trơn vòng bi và trục láp có loại chuyên dụng, nếu dùng sai loại mõ sẽ chảy hết ra ngoài qua khe cửa chụp cao su

Vỏ trục láp bị rách

Vỏ cây láp được làm bằng cao su, có thể bị rách do cọ sát. Nếu phát hiện tình trạng này cần thay mới ngay để tránh tình trạng bụi bẩn, đất cát chui vào ổ láp gây ma sát, mài mòn các chi tiết bên trong khi trục láp quay.

5. Các cách xử lý khi trục láp ô tô gặp vấn đề:

Thay mỡ láp cho trục láp: Giúp giảm ma sát và hạn chế hư hỏng.
Thay vỏ trục láp khi bị rách: Hạn chế khả năng đất cát chui vào trong ổ láp, ăn mòn các chi tiết nhỏ bên trong.
Thay mới.

Trục láp là bộ phận quan trọng của ô tô. Khi có các dấu hiệu hư hỏng bạn nên đưa xe đến các Garage uy tín để sửa ngay, tránh để lâu sẽ phát sinh thêm nhiều chi phí và có thể gây nguy hiểm cho những người trên xe.

Để đảm bảo trục láp luôn hoạt động ổn định, trơn tru và hiệu quả, bạn nên kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống này này thường xuyên cùng hệ thống lái của ô tô.